Hałas podczas hamowania jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt kierowców w warsztatach. Problem może być złożony i często trudny do rozwiązania.
CZYM JEST HAŁAS POWSTAJĄCY PODCZAS HAMOWANIA?
Hałas podczas hamowania powstaje zwykle w wyniku drgań części samochodu w pobliżu koła – między oponą a połączeniem z podwoziem. Za hałas często obwiniane są same klocki, jednak może on pochodzić od dowolnej części – począwszy od łożyska koła, a skończywszy na sworzniu kulowym. Jeśli chodzi o sam układ hamulcowy, normalnym zjawiskiem jest występowanie w nim pewnych drgań, jednak często są one niesłyszalne.
A. RODZAJE HAŁASU DOŚWIADCZANEGO PRZEZ KIEROWCÓW

DRGANIA O NISKIEJ CZĘSTOTLIWOŚCI – WIBRACJE

OPIS:
Głęboki hałas o częstotliwości poniżej 300 Hz.
PRZYCZYNY
- Zła tolerancja (nieprawidłowe zamocowanie do piasty lub nadmierna różnica grubości tarczy).
- Uszkodzenie tarczy
ROZWIĄZANIE
Wymienić tarczę, przeczyścić i nasmarować wszystkie powierzchnie układu hamulcowego zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu.
DRGANIA O ŚREDNIEJ CZĘSTOTLIWOŚCI – SKRZYPIENIE PRZECHODZĄCE W PISK

OPIS
Hałas o częstotliwości z zakresu 300–5000 Hz.
PRZYCZYNY
- Utrudniony ruch tłoczka zacisku,
- nierówna powierzchnia robocza tarczy,
- nieprawidłowy montaż klocków,
- niewłaściwe położenie elementów tłumiących (np. podkładek),
- zbyt mała grubość tarczy.

ROZWIĄZANIE
- Oczyścić i nasmarować elementy zacisku,
- upewnić się, że tarcza jest płaska (po zamontowaniu na piaście) z zachowaniem tolerancji 0,1 mm.
- Oczyścić powierzchnię piasty, obrobić powierzchnię tarczy,
- wymienić tarczę i upewnić się, że klocki, podkładki i akcesoria są zamontowane prawidłowo.
- Ocenić tłumienie hałasu przez podkładki lub klocki wyposażone w elementy tłumiące.
DRGANIA O WYSOKIEJ CZĘSTOTLIWOŚCI – WYSOKI PISK
OPIS
Hałas o częstotliwości powyżej 5 kHz
PRZYCZYNY
Najczęstszą przyczyną pisku są drgania molekularne w obszarze materiału ciernego przy kontakcie z tarczą hamulcową.
ROZWIĄZANIE
Wymienić komplet klocków hamulcowych. Sprawdzić, czy akcesoria (np. spinki w zacisku) są zamontowane prawidłowo
DRGANIA O BARDZO WYSOKIEJ CZĘSTOTLIWOŚCI – ULTRADŹWIĘKI
OPIS
Hałas o częstotliwości ponad 12 kHz, tzn. poza górną granicą słyszalności człowieka.
B. POWIERZCHNIE CIERNE DAJĄ CENNE WSKAZÓWKI
Wygląd powierzchni ciernych może udzielić cennych informacji o możliwych przyczynach powstawania hałasu. Podnieś pojazd, wymontuj klocki i sprawdź powierzchnie cierne w poszukiwaniu potencjalnych problemów. Poniżej przedstawiamy pięć objawów związanych z hałasem.
OBJAWY I ZALECENIA
MATERIAL CIERNY ZUŻYTY SKOŚNIE

WYGLĄD: Nierównomierne, skośne zużycie materiału ciernego
PRZYCZYNA:Odkształcony zacisk, zatarte prowadnice, nadmierne luzy zacisku
OBJAWY: Przyśpieszone zużycie klocka, nierównomierne hamowanie, hałas
ROZWIĄZANIE: Wymiana zestawu klocków, konserwacja zacisku
NIERÓWNE ZUŻYCIE MATERIAŁU CIERNEGO

WYGLĄD:Nierównomierne zużycie powierzchni klocka
PRZYCZYNA: Nieregularne zużycie tarcz hamulcowych (np wystająca krawędź na brzegu tarczy)
OBJAWY: Pisk i wibracje, przyśpieszone zużycie klocka
ROZWIĄZANIE: Wymienić tarcze i klocki hamulcowe
NIERÓWNOMIERNY STOPIEŃ ZUŻYCIA NA JEDNEJ OSI

WYGLĄD: Jeden lub więcej klocków w ramach jednej osi jest nadmiernie zużyty
PRZYCZYNY: Zablokowany tłoczek lub sworznie prowadzące zacisku
OBJAWY: W trakcie hamowania pojazd ściąga na jedną stronę, nierówne, przyspieszone zużycie klocka, piski i wibracje
ROZWIĄZANIE: Przejrzeć wszystkie prowadnice i tłoki w zaciskach, wymienić klocki, sprawdzić stan tarcz. Sprawdzić stan tarcz
USZKODZENIE PŁYTKI TYLNEJ KLOCKA

WYGLĄD: Uszkodzona tylna płytka
PRZYCZYNA: Niewłaściwy montaż, użycie zbyt dużej siły podczas montażu
OBJAWY: Nieskuteczne hamulce, nierównomierne zużycie, hałas i wibracje
ROZWIĄZANIE: Wymienić komplet klocków
USZKODZENIE TŁOCZKA

C. UNIKANIE PROBLEMÓW Z HAŁASEM
Najpewniejszym sposobem na uniknięcie problemów jest zapewnienie właściwego montażu zacisku i klocków.
Poniżej przestawiamy porady, jak właściwie przeprowadzić serwis:

- Rozebrać i oczyścić wszystkie prowadnice i trzpienie w zacisku.

- Papier ścierny może zostać użyty do czyszczenia zacisku i klocków tylko w przypadku silnej rdzy lub zanieczyszczeń.
Uwaga: jeśli zacisk nie przesuwa się swobodnie, może to skutkować skośnym lub nierównym zużyciem klocków w ramach jednej osi, co powoduje piski i wibracje.

- Prowadnice muszą być odpowiednio smarowane, aby zapewnić swobodny ruch i nie zakleszczać się w korpusie zacisku. Należy sprawdzić również stan gumowych osłon prowadnic, które zabezpieczają przed wnikaniem wody.
Uwaga: Jeśli prowadnice nie są nasmarowane, mogą one ulec zatarciu, powodując skośne zużycie i hałas.

- Sprawdzić, czy zacisk porusza się swobodnie, a tłoczek cofania się do końca – ma to zasadnicze znaczenie dla uniknięcia uszkodzenia podkładek lub gumowego pokrycia.

- Sprawdzić, czy daje się lekko i łatwo zamontować klocki w zacisku.

- Jeśli to konieczne, usunąć zadziory z krawędzi klocka.
Uwaga: Jeśli klocek nie porusza się swobodnie w prowadnicach, będzie miał ciągły kontakt z tarczą, powodując piszczenie oraz skośne lub nierównomierne zużywanie się.


- W niektórych przypadkach (np. stary zardzewiały zacisk) dobrze jest lekko nasmarować punkty styku metalowej płytki tylnej klocka i prowadnic smarem hamulcowym FERODO, zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu.
Uwaga: Należy upewnić się, że smar nie znalazł się na materiale ciernym.

- Zamontować do klocków hamulcowych czujniki zużycia, jeśli występują.
- Dokręcić śruby mocujące zacisk.
- Wymienić elementy zapobiegające odkręceniu się śrub na nowe.

- Stosować zalecane wartości momentu dokręcenia oraz kolejność dokręcania.
- Po ponownym zamontowaniu zacisku nacisnąć pedał hamulca, aż do jednej trzeciej pełnego skoku.
- Sprawdzić, czy hamulce działają prawidłowo, włącznie z cofaniem się klocków.
- Zamontować koło. Jeśli może się swobodnie obracać, pojazd jest gotowy do jazdy.
Uwaga: przed oddaniem pojazdu właścicielowi należy przeprowadzić test drogowy, aby upewnić się, czy układ hamulcowy jest w pełni sprawny. Przy oddawaniu pojazdu należy poinformować kierowcę o konieczności właściwego przeprowadzenia procesu docierania, dla uzyskania właściwej efektywności hamowania. Do takich celów przygotowaliśmy podręczną ulotkę.
„Porady dla kierowców” - zapytaj o nią lokalnego dystrybutora.
Treść niniejszego artykułu ma charakter wyłącznie informacyjny i nie powinna być wykorzystywana zamiast fachowych zaleceń certyfikowanego technika lub mechanika. Nie ponosimy odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody.